✴️چرا او بهتر می‌نویسد؟
(بخش اول: دربارۀ یک برچسب به اسمِ «استعداد من در نوشتن کمتر است»)
⏺مصطفا پورنجاتی
▫️در کلاس‌های نویسندگی خلاق، کسانی که تمرین‌ها را انجام می‌دهند گاهی تفاوت متن‌هایشان از نظر قدرت اثرگذاری بر احساسات، فکر و تخیلِ منِ خواننده خیلی زیاد است و محسوس. این تفاوت را معمولاً خودِ هم‌کلاس‌ها هم درک می‌کنند و حتا شاید به زبان بیاورند که «او بهتر از من می‌نویسد».
روش‌ها و تکنیک‌های نویسندگی خلاق (creative writing) در بهترین و موفق‌ترین حالتِ ممکن، بیش از این کاری انجام نمی‌دهند که انرژیِ شکل‌گرفته در ذهن و قلب ما را آسان‌تر از پیش روی کاغذ یا فایل بیاورند. به بیان دیگر، این روش‌ها قدرت ارائۀ ما از طریق «کلمات و زبان نوشتار» را افزایش می‌دهند.
اما ما چه چیزی را با کلمات می‌نویسیم؟ پاسخ کوتاه این سؤال به نظرم یک جمله است: «آنچه هستیم». پاسخ طولانی‌ترِ سؤال این است که هرکس، صرفاً می‌تواند دارایی و سرمایۀ حافظه، تفکر و احساس خود را با کمک این تکنیک‌ها ابراز کند. و این سرمایه چیزی نیست جز «آنچه از نظر فکری و درونی، هستیم». چون به قول مولوی: «ای برادر، تو همه اندیشه‌ای / مابقی، خود استخوان و ریشه‌ای».
معمولاً تفاوتی که در سطح نوشته‌های تمرینیِ مهارت‌آموزان نویسندگی دیده می‌شود، تفاوت آنها در نحوۀ انجام دادن تمرین‌ها نیست. هم شکل تمرین‌ها و تکنیک‌ها برای همه یکسان است، هم به شکل یکسان انجام داده می‌شوند. به این ترتیب، استعدادها یعنی ویژگی‌های ژنتیک، هوش، تحصیلات و مانند آن در پدید آمدن تفاوت متن‌ها اثر ناچیز دارند. پس تفاوت در چیست؟ در «وضعیت فعلیِ ذهن».
یک نفر قبل از شرکت در کلاس‌ها صد کتاب خوانده، یک نفر دیگر یک کتاب را هم کامل یا درست نخوانده. یک نفر بر سر شک‌ها و سؤال‌های فلسفی ذهنش بارها دچار عذاب درونی و چالش و تضاد شده و یک نفر دیگر از وقتی خودش را شناخته همین جور فکر می‌کرده که الان فکر می‌کند. یک نفر عناصر مقالۀ خوب، داستان خوب، شعر خوب را یاد گرفته و آنها را درونی کرده و یک نفر دیگر، هیچ از چنین بحث‌هایی نمی‌داند و نمی‌خواهد بداند. همۀ این افراد در زمانی مشخص در کنار یکدیگر می‌نشینند سرِ کلاس و می‌نویسند.
به طور حتم، پس از مدتی انجام دادن تمرینهای نوشتن، قابلیتهای ادراکی و بیانی ما گسترش می یابد، اما باید توجه کنیم که در اصل، اندامِ ذهن‌ها بیرون از کلاس‌های نویسندگی پرورش می‌یابد. استعدادها بسیار مشابه یکدیگر است و «من کمتر استعداد نوشتن دارم» به نظر می‌رسد از نظر روان‌شناختی، نوعی برچسب زدن به خود به حساب می‌آید.
#کارگاه_نویسندگی_خلاق #تمرین #دربارۀ_نوشتن
